تقویم های نجومی
آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که تقویم ها چطور به وجود آمدند و یا چرا به این نام نامیده می شوند؟ یا این که توسط چه سیستمی برنامه ریزی تهیه و تشکیل می شوند؟ اگر بخواهیم به زبان ساده و کلی بیان کنیم، پشتوانه اصلی این تقویم ها و سیستم های آن ها تقویم علم و نجوم است. از زمان های گذشته تقویم ها برای زمان سنجی یکی از ابزارهای بسیار مهمی محسوب می شدند و امروزه این تقویم ها دارای انواع مختلفی هستند. یکی از تقویم های موجود در بازار تقویم نجومی است که دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی بوده و در این مطلب در مورد درستی و یا نادرستی این تقویم ها صحبت می کنیم.
تقویم های نجومی چه نوع تقویمی هستند؟
تقویم نجومی یکی از ابزارها و سیستم های زمانی به شمار می روند که بر طبق حرکت اجرام آسمانی مثل ستاره ها، ماه و سیارات تنظیم و محاسبه می شوند. تقویم نجومی از دیگر تقویم های معمولی بسیار دقیق تر بوده و برای پیش بینی رخداد های نجومی کاربرد دارد. در تقویم های نجومی سال دو دسته شده است، مثل سال شمسی و سال ماهی. این مدل تقویم ها در فرهنگ های مختلف و متنوع از اهمیت زیادی برخوردار است و هنوز در بعضی از جوامع کاربرد های خود را حفظ کرده است.
تقویم های نجومی از زمان های باستان وجود داشته و تا امروز هم برقرار است و مصریان، سیونیان و بابلیان از جمله اقوامی بودند که توانستند از ابتدایی ترین تقویم های نجومی در آن زمان استفاده کنند. این نوع تقویم ها از ابداعات بسیار مهم و قدیمی انسان ها محسوب می شود.
فواید و مزایای استفاده از تقویم های نجومی
یکی از ابزارهای اصلی و مهم در فلک شناسی و علوم فضایی، تقویم نجومی است که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. تقویم دارای فواید بسیار زیاد و با اهمیتی است و انسان ها توسط تقویم های نجومی می توانند رخداد های نجومی را پیش بینی کرده و برای زندگی خود برنامه ریزی های درست و مناسبی را انجام دهند. چرا که این تقویم ها دارای دقت بسیار بالایی هستند و در محاسبه و ارزیابی های تاریخ و زمان تاثیرگذاری زیادی دارند.
از مزایای استفاده از تقویم معرفی شده این است که ابزار مهمی در سازماندهی کردن زمان و کارها و فعالیت ها در زندگی اکثر افراد دارا هستند و طبق محاسبه های نجومی و حرکت اجرام و سیارات در فضا طراحی و تولید می شوند تا با وجود این مناسبت ها و رویداد های مهم در برنامه ریزی های خود از دقت بیشتری استفاده شود. از دیگر فواید تقویم های نجومی باید به دقت زیاد آن در برنامهریزی ها و مدیریت کردن زمان ها، تغییرات آسمانی، آگاهی بهتر از فصل ها و همچنین بالا رفتن نظم و انضباط شخصی را می توان نام برد. به جز تمام این مزایایی که برای استفاده از تقویم های نجومی ذکر شد، این تقویم ها به افراد کمک می کنند تا از فضا و زمان ها اطلاعات بیشتر و آگاهی بالاتری پیدا کنید که در بهبود زندگی بسیار موثر است.
مطالب بیشتر: آیا میدانید تقویم چه زمان و در چه سالی اختراع شد؟
رابطه بین تقویم و نجوم
نجوم و ستاره شناسی در رشد و گسترش و اصلاح تقویم بسیار نقش اساسی دارند. ستاره شناسان با مشاهده اجرام آسمانی و با استفاده کردن از آنها الگوها و تصاویری را مشخص می کنند. با آگاهی از نظم اتفاقات نجومی مثل حرکات ماه، ستاره ها و خورشید می توان اصول و پایه سیستم تقویم نجومی در انواع مختلف را ایجاد کرد. از جمله رویداد هایی که در طراحی سیستم تقویم ها موثر است، شامل موارد زیر می شود:
فصل ها
تغییر فصل در نجوم دارای اهمیت زیادی است و ستاره شناسان با مطالعه روی نحوه تغییر فصل ها این مسئله را مشخص می کنند و آن را در تقویم نجومی به کار می برند.
اعتدال و انقلاب
این دو رخداد هم سالی دو بار ایجاد می شود که از رویداد های مهم نجومی به شمار می رود؛ یعنی طولانی ترین و کوتاه ترین روزها در سال را مشخص می کند. ستاره شناسان با مطالعه روی انقلاب و اعتدال که همان آغاز تابستان، بهار، پاییز و زمستان است، باعث می شوند زمان را بهتر درک کنیم و حتی موجب مشخص شدن عید های مذهبی، مشخص کردن کارهای کشاورزی و دیگر رویداد ها می شوند.
اجرام آسمانی
این اجرام هم مثل ستاره ها و اخترها از جمله عوامل در اندازهگیری های زمان در نجوم به شمار می روند. ستاره شناسان با مطالعه و مشاهده تمامی این تغییرات شروع به ساختن ساعت کردند که در تحقیقات و اکتشاف های فضایی و نجومی لازم و ضروری بودند. همگی این موارد در تشکیل تقویم نجومی مورد استفاده قرار می گیرند و در ایجاد این نوع تقویم موثر هستند.
تقویم نجومی سرالعجائب چیست؟
یکی از این تقویم های نجومی که بسیار متنوع است، متعلق به مرحوم منجم باشی شیرازی است که البته افراد دیگری هم تقویم های نجومی متنوعی را طراحی کرده اند. توسط این تقویم نجومی می توان مشخص کرد که چه روزهایی می توان کار یا فعالیتی را شروع کرد تا پربرکت و خوش یمن باشد. حتی می توان قمر در عقرب را هم با این تقویم مشخص کرد و دانست که کدام روز در سال دو ستاره در آسمان جفت می شوند که این روز از روزهای خوش یمن خواهد بود.
تقویم نجومی شامل طالع بینی های اسلامی، ازدواج، اوقات شرعی، اعلام بد یمنی یا خوش یمنی کارها، درمان در روز و تاریخ های مختلف در سال است. در این تقویم ها دقیقا مشخص می شود که چه روزهایی برای کشاورزی، معالجه، زناشویی، نقل مکان، ازدواج خوب و خوش یمن هستند و چه روزهایی نباید از این جمله کارها را انجام داد.
کلام پایانی
همان طور که می دانید و توضیح داده شد، انواع مختلف تقویم ها از جمله تقویم نجومی ابزارهایی هستند که در برنامهریزی ها و سازماندهی روزمره بسیار مفید و کاربردی هستند و باعث می شوند، بتوان تعطیلات، رخداد های مهم و قرارهای ملاقات را یادآوری و آنها را پیگیری کرد. همچنین می توان زمان را به بخش های معنی داری تقسیم بندی کرد و کار و فعالیت را با جهان به صورت طبیعی هماهنگ کرد.