سررسید خشتی به قطع سررسید اطلاق میشود. قطع به اندازه درازا و پهنای کتاب میگویند. از قدیمیترین نوع قطعهای کتاب، قطع خشتی است که به صورت مربع میباشد.
سررسید خشتی چگونه تولید میشود
درنحوه شکل گیری سررسید ، واحد پایه محاسبات در تقویم، یک روز است. روزها ازیک نیمه شب تا نیمه شب بعد محاسبه می گردد اما همیشه اینطور نبوده، ستاره شناسان از حدود قرن ۲ میلادی ۱۹۵۲ شمار روزها را از یک ظهر تا ظهربعد محاسبه می کردند.
نکاتی درمورد جلد سررسید خشتی
دوخت دور جلد در تولید سررسید خشتی توسط تولید کننده ها بیشتر برای زیبایی ظاهرانجام می شود در صورتی که برای عموم مردم این ذهنیت بیشتر وجود دارد که باعث استحکام کار می شود و کیفیت بهتری دارد.
لذا باید توجه داشته باشید دوخت تأثیر چندانی در استحکام سررسیدندارد و صرفا جهت زیبایی انجام می شود . همچنین دوخت برای تمامی جنس ها قابل انجام نیست و در برخی جنس ها مانند گالینگور باعث خرابی و معیوب شدن کار می شود.
صحافی سررسید چگونه انجام میشود
در صنعت چاپ به جلد کردن صفحات، تا کردن، ترتیب، ته دوزی و … صحافی می گویند.
صحافی به دو روش دستی و ماشینی انجام می شود. روش دستی از دوران قدیم مرسوم بوده، اما سرعت و در برخی موارد کیفیت پایین تری نسبت به روش ماشینی دارد. صحافی سررسید خشتی به ۵ روش انجام میشود.
صحافی سررسید خشتی چسبی
مانند صحافی کتاب بوده و برگه ها را در کنار هم قرار داده و به وسیله چسب به یکدیگر متصل می شوند.
معایب آن جداشدن برگه ها، عدم باز شدن راحت سررسید، کم دوام بودن.
و مزایای آن سرعت بالا در تولید، کم هزینه بودن آن
مراحل صحافی سررسید خشتی
صحافی به طور کلی سه مرحله دارد:
1- ترکیببندی
ترکیببندی یعنی از یکجا و کنار هم گذاشتن صفحات به ترتیب شماره صفحه. این مرحله از چهار مرحله دیگر، تشکیل میشود
-
تا کردن
در این مرحله که با دست یا ماشین انجام میگیرد، اوراق بزرگ چاپی که چند صفحه بر پشت و روی آن چاپ شده است طوری تا میشوند که صفحات پشت سر هم قرار میگیرند، ورق تاخورده را یک فرم چاپی مینامند و معمولا مضربی از ۴ است.لَت گذاشتن
منظور از آن، گذاشتن بعضی صفحات رنگی مخصوص، نقشه یا تصاویر خارج از متن، بین صفحات یک فرم است. این کار با دست انجام میگیرد.
-
مرتب کردن
در صحافی کنار هم گذاشتن فرمهای متعدد را بهگونهای که صفحات به دنبال هم قرار گیرند، مرتب کردن میگویند.
این عمل، در صحافی ماشینی به وسیله ماشینهای ترتیب انجام میگیرد.
-
دوختن
پس از مرتب کردن فرمها، ته فرمهای هر جلد باید به یکدیگر دوخته شود.
این کار به دو روش ته دوزی و کناره دوزی انجام میگیرد. البته کتابها و سررسیدهای ارزان قیمت را اساسا ته دوزی نمیکنند، بلکه بسیاری از آنها را به کمک ماشین مخصوص، به طریقه تهچسب، صحافی میکنند.بعضی اوقات نیز فرمهای یک کتاب را فقط با کوک فلزی میدوزند و با چسب به جلد میچسبانند.
2- شکلبندی
در شکلبندی نیز چهار مرحله انجام میشود
- کوبیدن
دوختن فرمها باعث میشود در محل عطف تورم پیدا شود. برای از بین بردن این تورم فرمها را تحت فشار قرار میدهند.
-
چسب زدن
برای جلوگیری از شل شدن کوکها در روش ته دوخت، لایهای از چسب مخصوص بر سطح عطف کتاب یا سررسید میکشند.
-
لب بریدن
لبههای ناهموار فرمها را پس از دوختن و کوبیدن با ماشین برش میبرند تا تمامی نسخهها قطع یکسان پیدا کنند.گردسازی، پشتکوبی
- آستربندی
و آستربندی که مرحله آخر میباشد، در این مرحله ابتدا سطح عطف کتاب یا سررسید محدب میشود، سپس یک تکه پارچه با سریش به سطح عطف چسبانده میشود که آن را آستر مینامند. در صحافی دستی شیرازهها را به عطف میدوزند، ولی در صحافی ماشینی شیرازهها را تنها برای تزیین به دو سر عطف میچسبانند
نکاتی درمورد دوخت جلد سررسید خشتی
دوخت دور جلد در تولید سررسید خشتی توسط تولید کننده ها بیشتر برای زیبایی ظاهرانجام می شود در صورتی که برای عموم مردم این ذهنیت بیشتر وجود دارد که باعث استحکام کار می شود و کیفیت بهتری دارد.
باید توجه داشته باشید دوخت تأثیرچندانی دراستحکام سررسیدندارد و صرفا جهت زیبایی انجام می شود . همچنین دوخت برای تمامی جنس ها قابل انجام نیست و در برخی جنس ها مانند گالینگور باعث خرابی و عیب کار می شود.
انواع جلد سررسید خشتی
جلد ترمو
این نوع جلد از لحاظ ظاهری همانند چرم مصنوعی می باشد.
با این حال از چرم مصنوعی کمی نازکتر است، اما از لحاظ کیفیت بالاتر بوده قیمت آن نیز بیشتر است.
مهم ترین ویژگی ترمو قابلیت داغی پذیری بالای آن است که آن را نسبت به چرم مصنوعی برتر می کند.
جلد گالینگور
گالینگور پوششی مصنوعی از پی وی سی میباشد که بر روی یک لایه کاغذ پی وی سی میشود.
این نوع جلد به دلیل تنوع رنگ ، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
در گذشته لایه زیرین از جنس پارچه بود ولی اکنون از جنس کاغذ می باشد.
جلد سلفونی
مهم ترین ویژگی جلد سلفونی امکان چاپ رنگی بر روی آن است. در جلد سلفونی از گلاسه 135 گرم و مقوا سخت استفاده میشود که روی آن یکلایه سلفون کشیده میشود.
خدمات دیگر مانند ؛ طلاکوب ، نقره کوب بر روی این جلد قابل پیاده شدن می باشد.
برخی از تولیدکنندگان سررسید برای جلوه بیشتر جلد از دوخت استفاده می کنند هچنین دوخت باعث افزایش دوام بیش تر جلد می شود.
در سررسید های چرم مصنوعی، ترمو و چرم طبیعی می توان از یک لایه نازک ابر در زیر جلد استفاده نمود. این کار باعث ایجاد احساس نرمی سررسید در دست می شود
ولی ضخامت سررسید را کمی افزایش داده و ظرافت ظاهری آن را تحت تاثیر قرار می دهد.