چرا شش ماه اول سال ۳۱ روز است؟ علت نامساوی بودن ماه های شمسی در طول سال چیست؟

تقویم های شمسی و قمری

در ایران معمولا از سه مدل تقویم استفاده می ‌شود؛ زیرا هر کدام از تقویم ها کاربردهای خاصی در رخدادها و تجارت های داخل و خارج از کشور دارند. بر اساس اهمیت، تقویم‌ ها به صورت هجری شمسی، هجری قمری و میلادی هستند که نمی ‌توان هیچ کدام از تقویم ها را حذف یا از آنها چشم پوشی کرد؛ زیرا هر کدام ویژگی ‌هایی دارند که هر نوع روز و ماه شمارهای امروزی در ایران به این تقویم‌ ها وابسته است. در این مطلب می خواهیم دلیل نامساوی بودن ماه ‌های شمسی را مورد بررسی قرار ‌دهیم.

تقویم ‌های هجری شمسی

تقویم یا گاه‌شمارهای هجری شمسی از بهترین، دقیق‌ ترین و مناسب ‌ترین نوع تقویم ‌ها در دنیا هستند و به دلیل ویژگی ‌هایی که دارند از جمله بهترین تقویم ‌های بی مثال هستند. شروع هر سال در تقویم‌ های هجری شمسی با تولد بهار و رشد طبیعت همراه است و این تغییر و تحول در هیچ کدام از تقویم‌ هایی که در دنیا وجود دارد، در یک مدرک تاریخی، دینی، سندی و… ثبت نشده است. تقویمی که ایرانیان از آن استفاده می‌کنند، دقیق تر از تقویم‌ هایی است که در دوره‌ های قبل در ایران مورد استفاده قرار می گرفت.

چرا که برای ثبت و تنظیم این تقویم‌ ها و محاسبه روزها و ماه ها تلاش ‌های زیادی انجام شده است و دلایل نامساوی بودن ماه ‌های شمسی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است؛ البته با تمام دقت کمی که در گذشته وجود داشت، روی برگزار کردن جشن طبیعت و نوروز که آغاز روزهای شمسی است نیز تاکید می ‌شد و در نزد تمام ایرانیان از گذشته تا به امروز این جشن ‌ها بسیار مقدس بوده است.

ایجاد تقویم ‌های هجری شمسی

تقویم‌ های هجری شمسی بر اساس عوامل طبیعی و نجومی ایجاد شده اند و اول پاییز و بهار در این نوع تقویم‌ ها بر اعتدال هوای پاییز و بهار تطابق دارد. یعنی در این زمان ‌ها طول شبانه روز مساوی و یکسان است مانند شب یلدا که طبیعی است و بلندترین شب سال نامیده می شود و دیگر ماه‌ های هر سال هم این گونه تنظیم می ‌شوند. کره زمین در چرخش و سفر هر سالی که به دور خورشید انجام می ‌دهد نصف این راه را در ۱۸۶ روز طی می کند و نیمی دیگر را در مدت زمان ۱۷۹ روز طی می‌کند. به این دلیل است که ماه‌ های اول سال در تقویم های هجری شمسی، ۳۱ روز و دیگر ماه ‌های نیمه دوم  ۲۹ یا 30 روز محاسبه می ‌شوند که در ادامه به دلیل نامساوی بودن ماه ‌های شمسی و قمری اشاره خواهیم کرد.

تفاوت تقویم هجری شمسی و قمری در چیست؟

شاید هنوز هم بیشتر افراد تفاوت هجری شمسی و قمری را ندانند و حتی نمی ‌دانند دلیل تفاوت این تقویم‌ ها و نامساوی بودن ماه ‌های شمسی در چیست. از نظر دانشمندان تفاوت مهم و اصلی که این دو تقویم با هم دارند، حرکت سیاره ‌هایی مانند خورشید و ماه است؛ زیرا در تقویم‌ مرتبط با ماه های سال شمسی، حرکت زمین با طی کردن مسیر خود به دور خورشید محاسبه می‌شود و در تنظیم تقویم ‌های قمری، حرکت ماه و چرخش آن به دور زمین مبنای محاسبه قرار می گیرد؛ به همین علت تعداد روزهای ماه های شمسی و قمری در این دو تقویم ‌در تضاد هستند.

پس تفاوت اصلی این دو تقویم در تعداد روزهایی است که در یک ماه وجود دارد. سال قمری دارای ۱۲ ماه است و مدت زمان آن ۲۹.۵ روز محاسبه شده و در تقویم‌ های شمسی هم ۱۲ ماه وجود دارد؛ یعنی زمین به دور خورشید به طور کامل می‌چرخد و موجب می ‌شود تعداد روز در شش ماه اول سال ۳۱ روز و در شش ماه دوم ۳۰ روز باشد.

دلیل نامساوی بودن ماه ‌های شمسی

نامساوی بودن ماه ‌های شمسی در طول سال موجب تفاوت این دو تقویم می ‌شود. کل روزهای سال در تقویم ‌های شمسی ۳۶۵ روز محاسبه شده ولی در تقویم‌ های قمری ۳۵۴ روز محاسبه می‌شود. ۱۱ روز در این بین تفاوت بین این دو تقویم عنوان شده است و این  تغییر ۳۳ مرتبه در یک دوره طی می ‌شود. ولی روزها و ماه‌های قمری ۲۹.۵ روز محاسبه شده و روزهای ماه در سال ‌های شمسی ۲۹ ، ۳۰ و ۳۱ روز محاسبه شده است.

بیشتر بخوانید: با انواع تقویم های جهان آشنا شوید/ چند نوع تقویم در جهان وجود دارد؟

چرا ۶ ماه در اول سال ۳۱ روز محاسبه می ‌شود؟

گردش کره زمین و طی کردن مسیر به دور خورشید به شکل بیضوی انجام می ‌شود و همین موضوع موجب ایجاد پدیده ‌هایی روی کره زمین شده است. از واضح ‌ترین پدیده ‌های ایجاد شده می ‌توان به تغییر فصل ‌ها و ماه‌ های سال اشاره کرد. در تقویم‌ های هجری شمسی ۱۲ ماه وجود دارد، همان طور که می دانید شش ماه اول سال، ماه های 31 روزه شمسی هستند. ۵ ماه دیگر سال ۳۰ روز و یک ماه آخر هم که اسفند است 29 روز محاسبه شده است.

شمارش روزها در شش ماه ابتدایی ۱۸۶ روز و در ۶ ماه دوم ۱۷۹ روز محاسبه شده است؛ به همین دلیل نامساوی بودن ماه ‌های شمسی در طول سال مشخص می ‌شود. می توان این طور نتیجه گرفت که هر چقدر سیارات از خورشید دورتر قرار بگیرند با یک سرعت کم به حرکت می ‌پردازند و طی کردن مسیر یکسان با زمان بیشتر و طولانی ‌تری انجام می ‌شود؛ به همین علت در شش ماه ابتدایی 186 روز زمان نیاز است تا زمین به دور خورشید نیم دور بگردد.

در شش ماه دوم سیاره زمین به خورشید نزدیک ‌تر می ‌شود و باعث می ‌شود که سرعت چرخش زمین به حول و محور خورشید بیشتر شود و این زمان ۱۷۹ روز طول می‌کشد تا سیاره زمین بتواند ۱۸۰ درجه به دور خورشید بچرخد.

کلام پایانی

با توجه به مشخص کردن علت نامساوی بودن ماه ‌های شمسی در طول سال باید گفت تقویم ‌های میلادی در کل دنیا دارای کاربردهای بسیار گسترده ‌ای هستند و در بیشتر کشورهای جهان از این نوع تقویم ها استفاده می شود. ولی از تقویم ‌های هجری شمسی تنها در چندین کشور خاورمیانه مورد استفاده قرار می گیرند. تقویم ‌های میلادی در مناسبت ‌ها و رویداد های بین المللی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و مبنای آن ها طبق روزهایی است که در این تقویم ها تنظیم شده است.